Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Odczuwasz ból mięśni i zastanawiasz się, jak sobie z nim poradzić? Bóle mięśniowe mogą być objawem wielu chorób, dotyczących nie tylko układu mięśniowego, ale także chorób zakaźnych (np. grypa, COVID-19), reumatologicznych (np. reumatoidalne zapalenie stawów, fibromialgia) oraz schorzeń ogólnoustrojowych (np. niedoczynność tarczycy). Wysiłek fizyczny oraz infekcje to najczęstsze przyczyny bólu mięśni. Jednak skupimy się na bólu mięśni będącym objawem grypy – jakie postępowanie powinniśmy wtedy wdrożyć?
Bóle mięśni podczas grypy
Bóle mięśniowe mogą towarzyszyć przeziębieniu i grypie, a także innym zakaźnym chorobom wirusowym. Przeziębienie to najczęściej występująca infekcja dróg oddechowych, wywoływana przez wirusy (najczęściej wirusy RSV, paragrypy, adenowirusy), podczas której obserwujemy objawy takie jak zapalenie błony śluzowej gardła, ostry nieżyt nosa lub kaszel. Zazwyczaj przy przeziębieniu bóle mięśni są łagodnie nasilone i nie powodują dużego dyskomfortu.
W przebiegu grypy bóle mięśniowe mogą być głównym objawem choroby. Do innych charakterystycznych objawów grypowych należą bóle głowy, silny i duszący kaszel oraz przewlekłe zmęczenie. Czas od wniknięcia wirusa do naszego organizmu aż do pojawienia się pierwszych objawów grypy wynosi od 2 do 7 dni. Okres zakaźności natomiast u osób dorosłych to 1 dzień przed i 5-7 dni po wystąpieniu objawów. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt ze skażoną powierzchnią. Ze względu na to, że grypa jest chorobą wysoce zakaźną, niezwykle istotna jest izolacja osoby chorej od otoczenia.
Należy pamiętać, że przedłużające się bóle oraz dołączenie się innych niepokojących dolegliwości takich jak gorączka, dreszcze, duszność lub kaszel powinny być powodem zgłoszenia się do lekarza.
Grypa – jak ją leczyć?
Co roku na grypę choruje około 20-30% populacji dzieci oraz 5-10% populacji wszystkich dorosłych. Zachorowania na grypę charakteryzuje sezonowość. Szczytem sezonu grypowego jest okres od późnej jesieni do wczesnej wiosny. Corocznie antygeny poszczególnych szczepów wirusa grypy ulegają zmianom. W związku z tym przechorowanie zakażenia nie daje nam długotrwałej odporności.
Leczenie objawowe jako podstawowa terapia
Ze względu na to, że grypa jest wirusowym zakażeniem dróg oddechowych, główną rolę w jej terapii odgrywa postępowanie objawowe. Zastosowanie tu mają preparaty lecznicze, które łagodzą przebieg infekcji i minimalizują objawy choroby poprzez działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Zwykle nie ma konieczności stosowania innego leczenia.
Grypa a antybiotykooporność
Objawy grypy nie są na tyle charakterystyczne, żeby bez wykonania dodatkowych badań, na podstawie objawów klinicznych, stwierdzić, że mamy do czynienia z tą chorobą. Podstawowym kryterium rozpoznania grypy jest dodatni wynik badania wirusologicznego. Obraz kliniczny nie pozwala na wiarygodne rozpoznanie zakażenia wirusem grypy, gdyż jego objawy są niespecyficzne i mogą towarzyszyć wielu chorobom. Na początkowym etapie infekcji często niemożliwe jest odróżnienie grypy od znanego wszystkim przeziębienia. Należy pamiętać, że wszystkie dostępne na rynku antybiotyki są nieskuteczne w leczeniu grypy. Stosowanie ich w przypadku infekcji wirusowych zwiększa stale rosnący problem lekooporności bakterii. Podstawą powinno być łagodzenie objawów takich jak ból głowy czy gorączka.
Powikłania po przechorowaniu grypy
W przypadku grypy o łagodnym przebiegu, podobnie jak w klasycznym przeziębieniu, powrót do zdrowia następuje w ciągu tygodnia od czasu wystąpienia pierwszych objawów. Normalny przebieg grypy ogranicza się do leczenia objawowego w warunkach domowych. Podstawą jest wówczas zastosowanie środków o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym, dostępnych bez recepty.
Grypa o gwałtownym przebiegu stwarza ryzyko rozwinięcia poważnych powikłań, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu chorego. Do najczęstszych powikłań pogrypowych należą: zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie ucha środkowego, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, zespół Guillaina-Barrego (choroba neurologiczna przebiegająca z uszkodzeniem nerwów). Na groźne powikłania po grypie są w szczególny sposób narażone osoby po 65. roku życia, z obniżoną odpornością, osoby chorujące na schorzenia przewlekłe takie jak astma, cukrzyca i choroba wieńcowa. Wirus grypy atakuje komórki nabłonka dróg oddechowych, co powoduje ich zniszczenie i ułatwia rozwój infekcji bakteryjnych. Powikłania po grypie mogą zatem wynikać zarówno z bezpośredniego działania wirusa, jak i z nadkażenia bakteryjnego lub grzybiczego.
Grypa – jak jej zapobiegać?
U chorych na grypę wskazany jest przede wszystkim izolacja od otoczenia, odpoczynek, przyjmowanie dużej ilości płynów oraz stosowanie środków o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. W przypadku uzasadnionego podejrzenia grypy lub po potwierdzeniu laboratoryjnym zakażenia należy rozważyć wdrożenie leczenia przeciwwirusowego (inhibitorów neuraminidazy aktywnych wobec wirusów grypy A i B lub inhibitorów M2 aktywnych wobec wirusa grypy A). U pacjentów obciążonych ryzykiem ciężkiego przebiegu (np. u kobiet w ciąży) należy niezwłocznie rozpocząć leczenie.
Profilaktyczne szczepienia przeciwko grypie
Wirus grypy charakteryzuje się wysoką zmiennością. Z tego powodu każdego roku na rynku są dostępne szczepionki przeciwko grypie o zaktualizowanym składzie. Szczepienia przeciwko grypie zapobiegają zachorowaniu w 40-70% oraz zapewniają wysoką ochronę przed rozwinięciem powikłań pogrypowych. Szczepieniu powinny poddać się osoby z grup ryzyka ciężkiego przebiegu oraz szczególnie narażeni na zakażenie wirusem grypy (np. pracownicy ochrony zdrowia). W Polsce dostępne są zarówno szczepionki inaktywowane (cząstki zabitego wirusa grypy lub jego powierzchniowe białka), jak i żywe (szczepionka donosowa). Są to szczepienia zalecane (niefinansowane z budżetu państwa) do podawania już od 6. miesiąca życia.
Lek. Olga Basiak
Powiązane artykuły:
Przeziębienie - jak się objawia? >>
Jak leczyć grypę? >>
Co robić jak pojawią się objawy przeziębienia? >>
Bibliografia:
- Brown J., Grypa. Sto lat walki. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019.
- 2. Szczepionka przeciw grypie, https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/grypa. Data dostępu: 20.10.2022
- 3. Mrukowicz J., Gładysz A., Sawiec P. Interna Szczeklika: Podręcznik chorób wewnętrznych. Medycyna Praktyczna, Kraków 2012: 2203–2209.
- 4. Kobosz T. W tym sezonie wirus grypy częściej doprowadza do zgonu https://www.medexpress.pl/w-tym-sezonie-wirus-grypy-czesciej-doprowadza-do-zgonu/72950. Data dostępu: 20.10.2022.