Objawy grypy i innych chorób układu oddechowego wywołanych przez wirusy są podobne. Wirusów powodujących objawy „grypopodobne” jest wiele. Według aktualnych danych ich liczba przekracza 2005,6.Do najczęstszych patogenówodpowiedzialnych za wirusowe, nie-grypowe, infekcje należą rhinovirus (30–50% infekcji) i coronavirus (10–15% infekcji)6.
Na obraz przeziębienia składa się zespół objawów związanych z zapaleniem błony śluzowej nosa, gardła i zatok przynosowych.
Grypa natomiast jest ostrą chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirusy grypy, przy czym pamiętać należy, że za zakażanie odpowiadają głównie 3 ich typy: A (najczęstszy patogen), B, C1,3. Pojawiają się także mutacje wirusa grypy typu A, powodujące zachorowania o nierzadko ciężkim, a nawet śmiertelnym przebiegu, np.:
- H1N1 – wywołał tzw. „hiszpankę” (pandemia 1918-1919r.) i „świńską grypę” (pandemia 2009r.)
- H5N1 – wywołuje w ostatnich latach tzw. „ptasią grypę”
- H1N2 – wywołuje grypę ludzi i świń
Co kilka lat „nawracają” epidemie wywołane konkretnym wirusem grypy. Obserwuje się cykle epidemiczne - co 1-3 lata dla wirusa typu A, a dla wirusa typu B - co 2-4 lata.
Grypa szerzy się drogą oddechową. Wirus grypy atakuje na całym świecie. Największą zakaźność notuje się w okresie objawowym infekcji1,2, przy czym okresy infekcyjne nie występują jednoczasowo na całym świecie; Są różne - zależnie od strefy klimatycznej. W Europie największą zapadalność odnotowuje się w okresie jesienno-zimowym1,3.
Zespół charakterystycznych objawów zwykle pozwala zróżnicować „klasyczną” grypę i przeziębienie (tabela 1). Należy pamiętać, iż w okresach epidemicznych do objawów wiążących się z największym prawdopodobieństwem istnienia grypy, należą kaszel i gorączka. Natomiast u chorych z temperaturą poniżej 38° Ci nie kaszlących, rozpoznanie grypy jest znacznie mniej prawdopodobne. Gorączka może jednak nie wystąpić, np. u osób w starszym wieku5. Występowanie i nasilenie objawów zależy nie tylko od wieku, ale również od stanu ogólnego i odporności pacjenta6. W związku z tym, wirus u jednych osób może powodować infekcję o łagodnym przebiegu, a u innych doprowadzić do ciężkich powikłań lub nawet do śmierci6.
| Objawy grypy | Objawy przeziębienia |
|---|---|
| nagły początek | powolny, łagodny początek |
| gorączka >39°C(1-2 dni) | zwykle stan podgorączkowy |
| dreszcze, ból głowy, stawów, mięśni | ból głowy (rzadko) |
| osłabienie i rozbicie ogólne | osłabienie ogólne, uczucie zmęczenia |
| katar (nie zawsze) | zmniejszenie drożności nosa (często) |
| suchy kaszel (często) | kaszel (rzadko) |
| ból gardła (rzadko) | ból gardła (często) |
Rozpoznawanie grypy2
Prawdopodobieństwo rozpoznania grypy można zwiększyć wykonując badania laboratoryjne (np. wymaz z nosogardła). Pamiętać jednak należy, że czułość i specyficzność tego testu są niższe niż testów laboratoryjnych.
Piśmiennictwo
- Bernatowska E, Grzesiowski P: Szczepienia ochronne obowiązkowe i zalecane od A do Z. PZWL Warszawa 2013, 57-58
- Brydak L: Prawda i mity na temat grypy. OSOZ nr 4, 2013, 30-31
- Kotłowski A: Celowość szczepień przeciwko grypie i pneumokokom przed wyjazdami. Materiały z II Sympozjum Szkoleniowego w ramach IV Kursu Certyfikacji Centrów Medycyny Podróży, Warszawa, 1-6
- Makowiec-Dyrda M, Windak A, Tomasik T iwsp.: Profilaktyka i leczenie grypy. Wytyczne KLRwP, 2006. http://www.docedu.klrwp.pl/print.php?id=151. Akces 29.06.2013r.
- Monto AS, Gravenstein S, Elliott M, Colopy M, Schweinle J: Clinical signs and symptoms predicting influenza infection. Arch Intern Med, 160 (2000), 3243–3247
- Eccles R: Understanding the symptoms of the common cold and influenza. The Lancet InfectiousDiseases, vol.5, iss.11, Nov.2005, 718-725
Dr n.med. Małgorzata Koziarska-Rościszewska